Mózg na siłowni? Trening głowy?

Mózg na siłowni? Trening głowy? Fitness dla szarych komórek?

Mózg na siłowni? Trening głowy? Fitness dla szarych komórek?

Wszystkie te terminy kojarzone z dbałością o kondycję fizyczną można zastosować także w przypadku dbałości o kondycję naszych mózgów. Niezbędną porcję ćwiczeń dostarczamy mózgowi, gdy rozwiązujemy różnego rodzaju zagadki i łamigłówki. Rozwiązywanie zagadek i inne podobne aktywności sprawiają, że mózg się rozwija i wzmacnia swój potencjał. Dzięki nim jesteśmy w stanie również opóźnić naturalny proces starzenia się mózgu, a przez to dłużej zachować samodzielność i dobrą kondycję ogólną. Dobrze wyćwiczony umysł jest w stanie szybciej uczyć się nowych rzeczy, jak również więcej zapamiętywać i bardziej elastycznie reagować w różnych sytuacjach życiowych.

Rozwiązywanie zagadek i łamigłówek jest zajęciem, do którego nie musimy się jakoś szczególnie przygotowywać. W przypadku niektórych form treningu mózgu nie potrzebujemy też żadnych specjalistycznych narzędzi ani pomocy; wystarczy nam tylko kartka i ołówek lub długopis. 

Zagadki logiczne

Niezwykle ważne jest wyrabianie już od najmłodszych lat nawyku

mierzenia się z różnymi zagadkami i łamigłówkami. Nawet dla najmłodszych przedszkolaków bez trudu znajdziemy dostosowane do ich możliwości i poziomu rozwoju zagadki, na przykład proste rebusy, puzzle, układanki. Taki utrwalony w dzieciństwie pozytywny nawyk będzie skutkował sięganiem po zagadki umysłowe również w wieku późniejszym, w dorosłości i dojrzałości. A to znacząco wpływa na zachowanie dobrej kondycji umysłowej przez długi czas. Osoby starsze i seniorzy często i chętnie sięgają po takie rozrywki umysłowe jak: krzyżówki, sudoku, szarady, łamigłówki słowne, literowe lub liczbowe. W ich przypadku rozwiązywanie zagadek jest nie tylko ciekawym sposobem spędzania czasu wolnego. Może też być wyrazem świadomej troski o swój stan zdrowia. 

Proste zagadki dla dzieci

Jak zatem wykorzystywać trening mózgu w edukacji dzieci i młodzieży?

Od dawna wiadomo, że najskuteczniejszą i przynoszącą najlepsze efekty formą nauki jest zabawa. To pierwszy i najbardziej naturalny dla dziecka sposób uczenia się nowych rzeczy i zdobywania nowych umiejętności. Obserwując małe dzieci w trakcie zabawy, możemy zauważyć, z jak wielkim zaangażowaniem i skupieniem podchodzą one do kolejnych zadań wynikających ze scenariusza zabawy, który najczęściej jest spontaniczny i wymyślany na bieżąco. Dzięki temu dzieci reagują i zachowują się elastycznie, odpowiadając na potrzeby wynikające z przebiegu zabawy. Dzieje się tak niezależnie od tego, czy dziecko bawi się samo, czy w grupie, i niezależnie od tego, czy jest tej zabawy inicjatorem i samo kreuje jej plan i przebieg, czy też jest uczestnikiem, który w jakimś stopniu podporządkowuje się kreatywności i pomysłom innych dzieci.

Rozwiązywanie zagadek i łamigłówek

to bardzo ciekawa, a także atrakcyjna forma zabawy intelektualnej, która wielostronnie aktywizuje człowieka. Warto zachęcać również dzieci do zabawy w takiej formie. A najlepszą formą zachęty jest, jak wiadomo, własny przykład. Dziecko, widząc rodzica rozwiązującego krzyżówkę czy poświęcającego czas na różnego rodzaju zagadki i łamigłówki matematyczne, samo zobaczy i przekona się, że jest to ciekawa i bardzo rozwijająca aktywność. Różne kultury w ciągu dziejów rozwinęły i upowszechniły przeróżne formy zadań umysłowych. Zagadki słowne czy w ogóle językowe poszerzają zasób słownictwa i wspierają rozwój umiejętności komunikacyjnych. Zagadki i łamigłówki matematyczne: liczbowe, geometryczne, przestrzenne wspomagają rozwój umiejętności matematycznych. Zagadki logiczne pomagają doskonalić umiejętność obserwacji, analizowania, dedukcji i wnioskowania. Innymi słowy, wszelkie zagadki i łamigłówki są doskonałym sposobem treningu mózgu. 

Fantastyczne krzyżówki ortograficzne

Każdego dnia warto poświęcić trochę czasu na trening mózgu

w formie rozwiązywania zagadek i łamigłówek. Wybór jest tu spory. Jak na siłowni wybieramy takie rodzaje ćwiczeń, jakie lubimy najbardziej i jakie są dla nas najbardziej wskazane, tak wśród łamigłówek każdy znajdzie rodzaj, który polubi i który pozwoli mu jak najlepiej potrenować mózg. Mogą to być na przykład dostosowane do wieku dziecka:

• rebusy,
• krzyżówki,
• szarady,
• łamigłówki słowne lub liczbowe,
• wykreślanki,
• uzupełnianki,
• sudoku,
• układanki o różnej liczbie elementów,
• origami
• puzzle.

Czas spędzony wspólnie na rozwiązywaniu zagadek

czy układaniu puzzli albo grze w scrabble wpłynie nie tylko na wzmocnienie funkcji mózgu i rozwój kreatywności, ale także pomoże zbudować bezcenną bliskość. Pozwoli też zaobserwować, w jaki sposób dziecko podchodzi do rozwiązywania zadań i problemów.

Zagadki Smoka Obiboka

W podróży, w poczekalni,

w przerwie między lekcjami czy jako rozgrzewka przed trudnym zadaniem umysłowym — łamigłówki, składanki, wykreślanki, krzyżówki, rebusy to zawsze dobry pomysł na pożyteczne spędzenie wolnej chwili. Układanki i rebusy, zagadki i łamigłówki dla dzieci to nauka przez zabawę i rozrywka, podczas której najmłodsi wyrabiają w sobie takie cechy jak: spostrzegawczość, cierpliwość, wytrwałe dążenie do celu. Doskonalą również tak ważną obecnie cechę, jaką jest kreatywność i twórcze podejście do zadań i problemów. Do takich zabaw można zaprosić już nawet zupełnie małe dzieci.

Układanki dla najmłodszych

to proste, 2-, 3- lub 4-elementowe zestawy, które pomagają w ćwiczeniu analizy i syntezy wzrokowej. Układać je mogą już nawet dwulatki. Takie układanki to obrazki pocięte na równe kwadratowe elementy. Ich ułożenie wydaje się z pozoru łatwym zadaniem, jednak dziecko musi uruchomić szereg procesów myślowych, aby je wykonać. Jest to doskonała forma treningu mózgu dla najmłodszych.

Czy takie układanki pełnią podobną funkcję w rozwoju dzieci jak popularne puzzle? Na czym polega różnica między składaniem prostych, kilkuelementowych układanek opartych na kwadratach a układaniem puzzli o nieregularnych kształtach?

Układanka dla najmłodszych. Owoce i warzywa

Odpowiedź znajdujemy u specjalistów

Jak pisze logopedka Magdalena Rybka, autorka poczytnego bloga poświęconego rozwojowi dzieci, te przeznaczone dla dzieci najmłodszych układanki, które opierają się na prostych, pociętych na kwadraty obrazkach, ...uczą dostrzegania elementów, ich detali, szczegółów i różnic między nimi. Dzięki tym ćwiczeniom doskonalimy u dzieci umiejętność dokonywania analizy, rozkładania obrazka czy przedmiotu na czynniki pierwsze i poddawania ich wnioskom. Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej są jednym z podstawowych ćwiczeń w terapii logopedycznej (...) Czy puzzle i obrazki z części, które układamy podczas zajęć logopedycznych, to to samo? No właśnie nie. (...) puzzle mają specyficzne kształty — wypustki, które muszą się wzajemnie łączyć. Łączą się więc przede wszystkim kształty, a nie ilustracje. Dziecko szuka puzzla z wypustkami z dwóch stron, bo widzi, że właśnie taki będzie pasował w dane miejsce. Składając natomiast obrazek z części (2, 3, 4 i więcej), który został pocięty cięciami prostymi (czyli bez żadnych fal, zygzaków i szlaczków), dziecko nie ma innego wyboru, jak spojrzeć i na treść obrazka. Kształt tu nic nie da, każdy element jest bowiem taki sam. Musi wytężyć wzrok, musi patrzeć i zobaczyć. Kiedy zobaczy, kiedy dokona analizy i syntezy wzrokowej, bezbłędnie połączy wszystkie elementy i prawidłowo ułoży je w całość.

Czas na kilka słów o puzzlach

Układanie puzzli to jedna z ulubionych form spędzania czasu wolnego wielu osób w różnym wieku. Warto je układać, ponieważ świetnie ćwiczą percepcję wzrokową oraz pamięć. Aby ułożyć puzzle, trzeba najpierw uważnie przeanalizować obrazek, a później odnieść do niego każdy element układanki. To doskonałe ćwiczenie na koncentrację uwagi i pamięć wzrokową. W ten sposób zapewniamy mózgowi solidny trening. W przypadku dzieci warto obserwować, czy dobierają kolejne elementy mechanicznie, czy też potrafią analizować całość i dobierają je w sposób celowy i przemyślany. 

Pucio. Puzzle. Rodzinna sobota

Za prawidłowe zapamiętywanie

odpowiadają ośrodki kory mózgowej, które z wiekiem tracą swoją sprawność, dlatego osoby starsze codziennie powinny poświęcać czas na układanie puzzli czy rozwiązywanie zagadek. Ze względu na ćwiczenie funkcji poznawczych, takich jak: uwaga, skupienie, rozpoznawanie kształtów czy kolorów, puzzle są też wykorzystywane w rehabilitacji osób po udarach, które muszą odzyskać i na nowo uaktywnić te umiejętności.

Puzzlowe rekordy

Czy wiecie, że rekord w układaniu puzzli padł w 2011 roku na uniwersytecie Ho Chi Minh w Wietnamie, kiedy to ułożono puzzle składające się z — uwaga! - aż 551.232 kawałków? Przez 17 godzin układało je wspólnie, w 2-osobowych zespołach, aż 1600. Ułożony przez nich gigantyczny obraz (miał wymiary 23,20 m x 14,85 m) przedstawiał kwiat lotosu o sześciu płatkach symbolizujących sześć dziedzin nauki. Te dziedziny to: człowiek, kultura, ekonomia, edukacja, historia i geografia.

Origami, czyli trening mózgu i rąk

Była już mowa o układankach i puzzlach, warto więc poświęcić trochę uwagi również origami, czyli sztuce składania papieru. Origami wywodzi się z Dalekiego Wschodu i polega na składaniu papieru (najczęściej gładkiej bibuły) bez użycia nożyczek i kleju w taki sposób, aby uzyskać różne modele przestrzenne: postaci zwierząt, roślin, a nawet ludzi. Gotowych modeli nie należy już w żaden sposób ozdabiać. Arkusze papieru, z jakich najczęściej składa się origami, mają kształt kwadratu, ale wykorzystuje się również te w kształcie kół czy wielokątów. Ciekawostką jest origami modułowe, przeznaczone głównie dla tych, którzy doceniają formy złożone i rozbudowane. Takie modele składa się z wielu mniejszych, podobnych lub nawet takich samych modułów opartych na idealnej symetrii. Możemy zetknąć się także z origami kinetycznym, w którym modele mają elementy ruchome. Dzięki temu po złożeniu można je wprawić w ruch.

Składanie origami jest świetnym sposobem doskonalenia cierpliwości, dokładności, wyobraźni przestrzennej jak również kreatywności. 

Origami 3D. Królik

Zagadki i łamigłówki dla dzieci

jako narzędzia do wspierania rozwoju mózgu, są ogólnie dostępne na rynku, dlatego warto sięgać po nie jak najczęściej. Zarówno w szkole, jak i w domu, oprócz wyżej wymienionych, doskonale sprawdzą się tradycyjne krzyżówki, rebusy, zagadki i łamigłówki matematyczne, mozaiki i tangramy itp.

Codzienna dawka takiego treningu mózgu, polegającego m.in. na rozwiązywaniu zagadek, to gwarancja sprawności umysłowego do późnej starości.

W ofercie księgarni Edukacyjna.pl

znajduje się bardzo wiele publikacji, pomocy i materiałów, zawierających zagadki i łamigłówki dla dzieci w różnym wieku. Można wśród znaleźć różne rodzaje zagadek i proponować je dzieciom zgodnie z ich upodobaniami i zainteresowaniami. Warto też śledzić naszą ofertę na bieżąco, gdyż stale uzupełniamy ją o nowe publikacje z tego zakresu. Zapraszamy 

PUS. Namyślanki wzrokowe 1